جمعه سیاه (Black Friday) یا روز خرید در آمریکا، آخرین جمعه ماه نوامبر می باشد که روز پس از عید شکرگزاری است و در واقع عملا خرید برای کریسمس از این روز آغاز می گردد.
از آنجایی که این روز را به عنوان روز آغاز خرید کریسمس در ایالات متحده در نظر گرفتهاند، بیشتر فروشندگان صبح زود و حتی در نیمههای شب فروشگاههای خود را باز کرده و به ارائهی تبلیغات فروش میپردازند. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاهها قبل از ساعت 4 صبح باز میکنند و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم میآورند و باید تا قبل از آغاز شب خرید خود را انجام داده باشند. در این روز فروشنده ها محصولاتشان را با تخفیف بالایی به مردم به فروش میرسانند، صبح زودتر به سر کار می روند و شب دیرتر بر میگردند و گاهی پیش آمده محصولی 1000 دلاری را به قیمت 10 دلار به فروش برسانند.
اما حراج جمعه سیاه امروزه دیگر مختص فروشگاههای فیزیکی و نیازمند حضور مشتریان در محیط فروشگاه نمیباشد. با ورود فروشگاههای اینترنتی از حدود ۱۰ سال پیش به جمعه سیاه ، تاریخ نوع جدیدی از فروش حراجی را به خود دید و طی این مدت نیز هر ساله شاهد هر چه بیشتر شدن وسعت این تخفیفهای هستیم. در حال حاضر فروشگاههای آمازون، ای بای، علی بابا و بست بای جزو اصلیترین برگزارکنندگان حراج بلک فرایدی هستند که خریداران از سراسر جهان اقدام به خرید محصولات آنها در این روز میکنند.
در واقع جمعه سیاه یک روز تعطیل نیست، اما اکثر شرکتها این اجازه را به کارکنان خود میدهند که این روز را مرخصی گرفته و به خرید سال نو بپردازند. سالها است که این روز، شلوغ ترین روز برای فروشندهها است. هر چند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این سنت است، اما همچون بسیاری از سنت های دیگر این منطقه، این سنت نیز به کشورهای دیگر سرایت کرده است.
تاریخچه جمعه سیاه (Black Friday)
اصطلاح جمعه سیاه «Black Friday» در سال 1960 به مناسبت افتتاحیه فصل خرید کریسمس ابداع گردید. جمعه سیاه ابتدا در کشورهای مسیحی برگزار میشد، اما به سرعت به تمامی کشورهای جهان راه پیدا کرد . با این حال این جمعه، مناسبت مذهبی ندارد و تاریخ مشخصی برای آن در نظر نگرفته شده است.
اصطلاح “جمعه سیاه” برای اولین بار در ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹ استفاده شد، زمانی که دو سرمایه گذار قیمت طلا را بالا بردند و در آن روز بازار ۲۰ درصد سقوط کرد و تجارت خارجی متوقف شد. کشاورزان از کاهش ۵۰ درصدی ارزش برداشت گندم و ذرت رنج بردند.
همچنین گفته می شود که افسران پلیس فیلادلفیا در دهه ۱۹۵۰ اولین کسانی بودند که روز بعد از روز شکرگزاری را “جمعه سیاه” نامیدند. افسران از آن برای تعریف هرج و مرج ناشی از هجوم تعداد زیادی از خریداران به شهر، قبل از بازی فوتبال ارتش و نیروی دریایی که آن در شنبه هر سال برگزار می شود، استفاده کردند. افسران از گرفتن مرخصی در آن روز منع شدند و برای مدیریت ترافیک بیش از حد و ازدحام جمعیت، ساعات زیادی کار کردند.
فلسفه جمعه سیاه ( Black Friday)
فلسفه اصلی حراج جمعه تخفیف بر روی تمامی کالاها است. تخفیفی که باعث ترغیب مشتریان برای رفع نیازهای خود با هزینه کمتر در آستانه سال نو، و خالی شدن انبار فروشگاهها با حاشیه سودی کمتر است. اما در سالهای اخیر رقابت بین فروشندهها به حدی بالا گرفت که مفهومی به نام Doorbuster به وجود آمد.
جمعه سیاه در سایر کشورها
· ایران :
همواره بازارهای مختلف ایران نشان دادهاند که کشورمان پتانسیل بالایی را برای جریاناتی مانند جمعه سیاه دارند. در ایران فروشگاههای اینترنتی و همچنین فروشگاههای کوچک و خردهفروشیها، بهاین مورد توجه داشته و تخفیفاتی را بمناسبت جمعه سیاه ارائه میدهند. رقابت فروشگاهها در این روز باعث واقعی بودن بیشتر تخفیفها شده است. همچنین گاهی، برخی فروشگاههای اینترنتی از یک هفته قبل با ایمیلها و پیامکهایی به اطلاع مردم میرسانند که فروش هیجان انگیز در این روز آغاز خواهد شد.
· آمریکا :
از آنجاییکه این کشور اصلیترین برگزارکننده حراج بلک فرایدی و منشأ آن است، آخرین جمعه ماه نوامبر در آن حال و هوایی ویژهای دارد. تقریباً میتوان گفت هیچ یک از فروشگاههای آفلاین و آنلاین آمریکا نیست که در این روز کالاهای خود را با تخفیف به فروش نرساند. زیرا اگر فروشگاهی با موج و شلوغی تخفیفهای این روز همراه نشود باید قید فروش محصولات خود را زده و دستکم یک هفتهای را با ضرر و زیان سر کند.
· بریتانیا :
عبارت بلک فرایدی در بریتانیا مفهوم متفاوتی داشت. به طور معمول، آخرین جمعه پیش از کریسمس از سوی پلیس و سرویس سلامت همگانی، بلک فرایدی لقب گرفته بود. در آن روز، نیروهای دولتی خود را برای مقابله با باری آماده میکنند که بر روی دوش مراکز اورژانسی قرار میگیرد. از جمله اقدامات آنها، میتوان به برپایی مراکز سیار اورژانس در مناطق پر رفتوآمد شهری اشاره کرد. با اوج گرفتن و افزایش بینظیر فروش در روز بلک فرایدی در آمریکا، این حراجی در سایر کشورها نیز شکل گرفت.
· روسیه :
روسیه از کشورهایی است که بلک فرایدی در سالهای اخیر وارد آن شده است و به دلیل تقویمی که دارد همواره یک روز پس از کشورهای دیگر این حراجی را برگزار میکند.
· فرانسه :
فرایدی چندین دهه است که در فرانسه قدمت داشته باشد. فرانسه زبانها نیز از ترجمه لغت به لغت این عبارت استفاده میکنند، و آن را (Vendredi noir) یا همان بلک فرایدی میخوانند.
· کانادا :
همسایه سردتر و شمالی آمریکا. در دورانی که ارزش دلار کانادایی از آمریکایی بیشتر بود، برای خرید به آمریکا سفر میکردند. مردم این کشور، نه تنها برای حراجی بزرگ بلک فرایدی، بلکه برای خریدهای جزئی خود هم همسایه گرمتر خود را انتخاب میکردند.
· هند :
بلک فرایدی در هند هم شهرت پیدا کرد. تعداد فروشگاههای آنلاینی که این سنت را گسترش میدهند، رو به رشد است. بازارهای اینترنتی بزرگ در هند این روز حراجی را برگزار میکنند.
· چین :
چین باستان مراسم بلک فرایدی ندارد. دلیل آن هم برگزاری روز مجردها (Singles’ Day) درست یک هفته پیش از آن است. گوآن جون جیه (Guanggun Jie) درست در تاریخ یازدهم، یازدهمین ماه میلادی، مردم چین روز مجردها را جشن میگیرند.
تخفیفات جمعه سیاه در موسسه فرهنگی هنری سبحان را از دست ندهید . عجله کنید و از تخفیفات هیجان انگیز موسسه سبحان در دوره های زبان و کامپیوتر استفاده کنید.