تاریخچه حضور خانم ها در علوم کامپیوتر
در دهه 1940 و در طول جنگ جهانی دوم، ارتش ایالات متحده آمریکا انجام محاسبات پیچیده و طاقت فرسای مهندسی را به زنان واگذار کرد تا جایی که یکی از اعضای هیئت ریاضیات کاربردی، از اصطلاح کیلو دختر در مورد آنان استفاده میکرد و آن را این گونه معنا کرد که هر کیلودختر معادل هزار ساعت کار محاسباتی است.
موقعیت امروزی خانم ها در علوم کامپیوتر
مطابق با شاخصهای علمی و مهندسی مورد قبول هیئت ملی علوم ایالات متحده آمریکا در سال 2012، زنان تنها 26 درصد از جامعه متخصصان علوم کامپیوتر و ریاضی در ایالات متحده را تشکیل میدهند. از طرفی در حالیکه زنان بسیاری در زمینه علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات از دانشگاهها فارغ التحصیل میشوند اما مشارکت آنان در علوم کامپیوتر از اواسط دهه 1980 تا کنون به میزان 20 درصد کاهش یافته است.
چرا علوم کامپیوتر به خانم ها نیاز دارد؟
سادهترین پاسخ برای آن این است که، علاوه بر مسائلی همچون فقدان مشارکت زنان در علوم کامپیوتر، کمبود نیروی کار در صنعت کامپیوتر روز به روز در حال افزایش است. امروزه نیاز به متخصصان علوم کامپیوتر از تعداد فارغ التحصیلانی که وارد نیروی کار میشوند به طور چشمگیری بیشتر است و یک رویکرد برای مواجهه با این شکاف، تشویق و تقویت حضور زنان در علوم کامپیوتر و به تبع آن افزایش تعداد فارغ التحصیلان در سراسر جهان است.
اهمیت حضور زنان در صنعت کامپیوتر به میزانی است که در سالهای اخیر، شرکت Google برای مقابله با این مشکل و جذب نیروی انسانی بیشتر، مطالعاتی با موضوع شناسایی موانع، مشکلات و عوامل تاثیرگذار در تصمیمگیری زنان برای ادامه تحصیل در علوم کامپیوتر انجام داده که نتایج آن را در ادامه مقاله بیان خواهیم کرد.
عوامل موثر بر تصمیم گیری دختران برای ادامه تحصیل در رشته کامپیوتر
شاید در این بخش بهتر است کمی فکر کنیم و از خودمان بپرسیم چرا دختران علوم کامپیوتر را دوست ندارند؟
یکی از دلایل کاهش علاقه زنان به علوم کامپیوتر این است که در دوره آموزش متوسطه، در مقایسه با پسران، تأکید کمتری بر توسعه مهارتهای علوم رایانه در دختران وجود دارد.
یک باور عمومی دیگر در میان دختران این است که برنامه نویسها را آدمهای عجیب و غریب و کژرفتار و گوشهگیری میشناسند که با دنیای بیرون خود هیچگونه تعاملی ندارند و شغلهای مرتبط با علوم کامپیوتر را مناسب روحیه تیمی و اجتماعی خود نمیدانند. اما در واقعیت اینگونه نیست و در حال حاضر مشاغل علوم رایانه به همه جوانب زندگی یک انسان مدرن اهمیت داده و بسیاری از موقعیتهای شغلی آن به مهارتهای اجتماعی افراد وابسته است.
در قسمت بعدی مقاله، مواردی را طرح خواهیم کرد که واقعیت دنیای کامپیوتر را بیشتر نشان میدهد و مطمئن هستیم که خواندن آن دیدگاهتان را نسبت به حوزه کامپیوتر تغییر خواهد داد.
چرا خانم ها باید انگیزه بیشتری برای مشارکت در علوم کامپیوتر و مشاغل آن داشته باشند؟
استراتژیهای بازاریابی در سه دهه اخیر نشان میدهد، بسیاری از زنان تصورات نادرستی در مورد علوم کامپیوتر دارند در حالی که از مشاغل و فرصتهای بیشمار موجود در فناوری بیاطلاع هستند. طبق گزارش انجمن زنان دانشگاهی آمریکا، علوم کامپیوتر یکی از شغلهایی است که زنان ۹۴ درصد درآمد مردان را دریافت میکنند و کوچکترین شکاف دستمزدی میان مردان و زنان متخصص و حرفهای در آن دیده میشود، اما متاسفانه تنها 20 درصد از متخصصان علوم کامپیوتر زن هستند. همچنین شرکت Deloitte بعنوان یک شرکت خدماتی در امور حسابرسی و مشاورههای مالی و اقتصادی در شهر لندن، طی یک مطالعه نشان داد،افزایش مشارکت زنان و ادغام دیدگاه خلاقانه و نوآور آنان به طور طبیعی منجر به داشتن یک استراتژی تجاری صحیح برای داشتن درآمد بالاتر و درک بهتر بازارهای مصرف کننده میشود. از این رو امروزه شرکتهای بزرگ به دنبال جذب کارمندان زن بیشتری در مجموعه خود هستند تا بهترین بازدهی را در ارائه محصولات و خدمات خود داشته باشند.
دلایل دیگر برای ورود زنان به حوزه فناوری چیست؟
علاوه بر دلایل ذکر شده در بالا، بسیاری از شرکتهای فناوری و علوم کامپیوتر برای داشتن یک محیط کاری سالم و بالابردن بازدهی نیروی انسانی خود از روشهای خلاقانهای استفاده میکنند که در این مقاله به دو مورد آن اشاره شده است.
تعادل زندگی کاری
در گزارشی توسط شرکت توسعه اقتصادی شهر نیویورک، محققان دریافتند که زنان شاغل در شرکتهای فناوری به ویژه استارتآپها، تعادل سالمی بین کار و زندگی شخصیشان دارند. بسیاری از شرکتهای فناوری از روشهای کاری غیرسنتی، از جمله کنفرانس ویدیویی و کار از خانه (دورکاری) پشتیبانی و علاوه بر آن، ساعات کاری انعطافپذیری را ارائه میکنند و به کارمندان اجازه میدهند تا برنامهریزی شخصی خودشان را برای تکمیل پروژهها داشته باشند.
مرخصی زایمان و مراقبت از کودک
درحالیکه میانگین طول مدت مرخصی زایمان در بسیار از کشورها برای کارمندان حقوق بگیر شش هفته است، بسیاری از شرکتهای فناوری سیاستهای جدیدی برای مرخصی با حقوق مادران اتخاذ کردهاند. برخی از بهترین نمونههای آن در زیر آمده است.
- Facebook : فیسبوک به طور مداوم در تلاش است تا محیط کاری بهتری برای کارمندان خود فراهم آورد. فیسبوک به کارمندان اجازه میدهد شش هفته مرخصی استحقاقی داشته باشند تا از کودکان بیمار و اعضای خانواده مراقبت کنند و این سیاست اغلب به نفع زنان است؛ چرا که در بیشتر مواقع آنها این نقش را بر عهده میگیرند. همچنین شرکت فیس بوک چهارماه مرخصی زایمان با حقوق را به کارمندان زن خود ارائه می دهد.
- Apple : شرکت اپل، 18 هفته مرخصی زایمان با حقوق و 9 هفته مرخصی زایمان بدون حقوق برای کارمندان زن خود در نظر گرفته که بسیار بالاتر از میانگین موجود درقوانین کار محسوب میشود.
- Google : برکسی پوشیده نیست که گوگل یک پیشرو در جامعه فناوری است. وقتی صحبت از مرخصی زایمان با حقوق به میان میآید، بالاترین سطح ممکن یعنی 22 هفته را اعمال میکند. علاوه بر آن والدین پس از بچه دار شدن، هدیه نقدی دریافت میکنند.
اگر تا اینجا قانع شدهاید که رشته کامپیوتر میتواند شما را به شغل دلخواه و آرزوها و اهدافتان برساند، در قسمت بعدی مقاله همراهمان باشید تا بهترین شغلهای حوزه فناوری و کامپیوتر مناسب خانمها را به شما معرفی کنیم.
شغل های رشته کامپیوتر برای خانم ها
هر فردی فارغ از اینکه چه جنسیتی دارد، دارای استعداد و تواناییهای مخصوص به خود است و افراد براساس میزان مهارت و توانمندی خود در یک شغل گزینش میشوند. اینکه در آینده شما چه شغلی را انتخاب کنید کاملاً به اهداف و علاقه شما بستگی دارد و هیچ محدودیتی وجود ندارد، اما با در نظرگرفتن این مطلب سعی کردیم در این مقاله به چند شغل پردرآمد و پرطرفدار میان خانمها اشاره کنیم.
توسعه دهنده نرم افزار
کافی است کلمات کامپیوتر و مهندسی را در موتور جستجوی گوگل تایپ کنید، تا متوجه شوید که بیشتر مشاغل حوزه کامپیوتر مربوط به توسعه نرم افزار میشود. توسعه دهندگان نرم افزار، مغزهای متفکر خلاق و نواندیش در پشت انواع برنامههای کامپیوتری هستند. در حالی که برخی از توسعه دهندگان نرم افزار ممکن است روی یک برنامه خاص تمرکز کنند، برخی دیگر شبکههای غول پیکر یا سیستمهای زیربنایی ایجاد میکنند که به راه اندازی و قدرت بخشیدن به برنامههای دیگر کمک میکند. به همین دلیل دو طبقه بندی اصلی برای توسعه دهندگان وجود دارد: توسعه دهندگان نرم افزارهای کاربردی و توسعه دهندگان نرم افزار سیستم.
(User Interface Design) Developer
طراحی و ساخت نرم افزار دیجیتال که کاربر را به تعامل یکپارچه بین انسان و رایانه ترغیب میکند. این مسیر شغلی به دنبال بهبود تجربه کاربر برای ایجاد تعامل با صفحات وب یا نرم افزار های ساده، سرگرم کننده و موثر است. توسعه دهندگان UI تقریباً در هر جایی که دارای یک سیستم تکنولوژیکی پیچیده و نیازمند تعامل با کاربر است، از صنعت خودرو گرفته تا نرم افزار تلفنهای همراه مشارکت دارند. این شغل به مهارت طراحی قوی و در عین حال ساده نیاز دارد تا بتواند در اولین تجربه کاربران در هنگام استفاده از نرم افزار رضایت بخش بوده و آنها را جذب کند.
تحلیلگران داده
بهعنوان یک تحلیلگر داده، وظیفه شماست که دادههای خام را که اساساً بی نظم و بی معنی هستند را به یک بینش معنادار تبدیل کنید. تنها زمانی میتوانیم اطلاعات مفیدی از این دادهها بگیریم که به هرج و مرج میان آنها نظم بدهیم. بدین ترتیب، جمعآوری، تمیز کردن و سازماندهی دادهها همگی بخشهایی از فرایند تجزیه و تحلیل دادهها هستند که به دنبال آن، مشکلات خاصی حل میشود یا سوالات خاصی پاسخ میگیرد.
تجزیه و تحلیل دادهها یکی از جذابترین مشاغل قرن ۲۱ است.
معماری کامپیوتر
یک طراح و معمار سیستمهای کامپیوتری به دنبال متدهای طراحی و آنالیز سیستمهای مبتنی بر کامپیوتر است که در زمینههای رایانش ابری، شبکههای تراشهای، اینترنت اشیا، سیستمهای نهفته و طراحی تراشه میتواند فعالیت داشته باشد. بعنوان مثال معمار اینترنت اشیا (IoT) ساز و کار جدیدی برای هوشمندسازی زندگی بشر است که در پزشکی، صنعت، بانکداری و آموزش تاثیرگذار است و در آینده شاهد عصر جدیدی از تحول تکنولوژی در زندگی انسان خواهیم بو.
بازار کار شغلهای رشته کامپیوتر برای خانمها در ایران
فرصتهای شغلی رشته کامپیوتر در ایران نیز همانند شرکتهای خارجی، پرطرفدار و پردرآمد بوده و شما بعنوان یک خانم اگر در زمینه تخصصتان حرفهای عمل کنید قطعاً شغل مورد نظرتان را خواهید یافت. چرا که برای یک کارفرما در حوزه علوم کامپیوتر، اهمیت تخصص و حرفهای بودن نیروی کار از جنسیت او بیشتر است و گاهاً خانم ها در بعضی مشاغل مانند طراحی وب و اپلیکیشن موبایل موفقتر نیز ظاهر شدهاند. علاوه بر اینکه یکی از مزیتهای رشته کامپیوتر این است که شما میتوانید خودتان صاحب یک استارت آپ باشید و فرصتهای شغلی زیادی را برای دیگران فراهم آورید.
بازار کار شغلهای رشته کامپیوتر برای خانمها در خارج از کشور
در عصر نوین که به عصر کامپیوتر و فناوری معروف است ، بیش از هر زمان دیگری تقاضا برای استخدام مهندسین متخصص و حرفهای کامپیوتر از جانب سازمانهای دولتی و شرکتهای بزرگ فناوری مطرح میگردد. حفظ تعادل میان نیروهای متخصص زن و مرد یکی از موارد مهم و ضروری است که اکثر کمپانیهای خارجی در هنگام تامین نیروی انسانی به آن توجه میکنند. باتوجه به مطالعات انجام شده در سالهای اخیر زنان تنها 18درصد از جمعیت رشتههای علوم کامپیوتر را تشکیل داده و این آمار حاکی از آن است که شرکتهای خارجی برای تامین نیروی انسانی خانم دچار مشکل هستند. تا جاییکه در سال 2014 شرکت گوگل تحقیقاتی در زمینه شناسایی عوامل روان شناختی و تاثیرگذار در جذب زنان به صنعت کامپیوتر را شروع کرد و با ایجاد طرحهای تشویقی سعی کرد زنان بیشتری را دعوت به همکاری نماید. بنابراین اگر بعنوان یک خانم قصد مهاجرت و کار در کشورهای خارجی را دارید، نگران آینده شغلی خود نباشید و در این مسیر محکم قدم بردارید.
جمعبندی
شاید هنوز در جامعه کامپیوتر تبعیضهای جنسیتی وجود داشته باشد اما آمار حاکی از آن است که زنان به سرعت در حال پیشرفت در علوم کامپیوتر و گرفتن شغلهای تخصصی و حساس هستند. بطوریکه در بعضی از کشورها مانند هند نسبت دانشمندان کامپیوتر زن به مرد بطور قابل توجهی بالاتر از کشورهای غربی است و در سال 2015 نیمی از کارآفرینان اینترنتی در چین زن بودند. بنابراین اگر به رشته کامپیوتر علاقهمندید بدون هیچ شکی در این مسیر قدم بردارید و آیندهای روشن برای خود بسازید.
پرطرفدارترین و پردرآمدترین مشاغل رشته کامپیوتر برای خانم ها در داخل و خارج از کشور چیست؟
هر فردی در ابتدا باید باتوجه به استعداد، توانایی و علاقهای که دارد به دنبال شغل و یا حرفه آینده خود باشد. اما اگر بخواهیم بطور کلی به این سوال پاسخ دهیم، باید گفت خانمها به دلیل اینکه همواره به جزئیات توجه بیشتری دارند و ظواهر و زیبایی محیط اطراف برایشان اهمیت بالایی دارد، برای شغل هایی مانند طراحی و ساخت نرم افزار و یا حتی قطعات سخت افزاری موفقتر ظاهر شده اند. همچنین شغلهایی مانند طراحی وب سایت، برنامه نویسی وب و اپلیکیشن موبایل و بطور کل حوزه مالتی مدیا و طراحی گرافیک در میان خانمها پرطرفدارتر است. یکی از مزایای شغلهای کامپیوتر برای خانمها این است که میتوانند به صورت دورکاری وظایف محول شده و پروژههای خود را انجام دهند و یا حتی خودشان جزو کارآفرینان این صنعت باشند. باتوجه به اینکه شغلهای حوزه کامپیوتر در اکثر کشورها جزو شغلهای اصلی و پردرآمد محسوب میشوند، پرواضح است که ورود به هریک از این شغلها میتواند آینده شغلی و اقتصادی شما را تامین کنند.
آیا خانم ها برای اپلای در دانشگاههای خارج از کشور و کار در شرکتهای بزرگ و معروف حوزه کامپیوتر مانند گوگل به نسبت آقایان شانسی دارند؟
جواب این سوال یک بله بزرگ است. خبر خوش اینکه حتی در کمپانیهای خارج از کشور به دلیل تعدیل جنسی در نیروی انسانی که دلایل آن در مقاله ذکر شد، امروزه شرکت های بزرگ از جمله گوگل، فیس بوک، آمازون و …. که از پرچمداران حوزه کامپیوتر هستند، به دنبال جذب بیشتر کارمند خانم هستند و اگر شما تحصیلات و رزومه خوبی داشته باشید قطعاً شانس بیشتری نسبت به آقایان برای پذیرش و کار در این شرکتها را خواهید داشت. بنابراین تا فرصت هست یک تصمیم جدی بگیرید و با یک اراده و انگیزه قوی وارد این عرصه شوید که آیندهای درخشان خواهید داشت.
فردی که سراغ بازار کار رشته کامپیوتر می رود باید چه روحیهای داشته باشد؟
داشتن یک روحیه تیمی و توانایی انطباق با محیط کار و داشتن تعامل اجتماعی سازنده و سازگاری با افراد تیم، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار برای ماندگاری یک فرد در مشاغل کامپیوتر محسوب میشود. هوش حل مسئله، آشنایی با مفاهیم ریاضی، تجزیه و تحلیل مسائل و خلاقیت بالا لازمه ورود به این مشاغل است. علاوه براینکه مسئولیت پذیری و سخت کوشی و تلاش برای بروز نگه داشتن اطلاعات برای یک مهندس کامپیوتر از اهمیت بالایی برخوردار است.
چه کشورهایی فرصت مهاجرت تحصیلی و کاری بیشتری در حوزه کامپیوتر دارند؟
رشته مهندسی کامپیوتر از رشته های بسیار خوبی است که فرد اگر مهارت کاری خوبی داشته باشد در هر جای دنیا می تواند مشغول به کار شود و درآمد های خیلی خوبی به دست بیاورد. بیشتر مشاغل دراین حرفه در حال پیشرفت است و روز به روز فرصت های شغلی تخصصی تری به وجود می آید. کشورهایی مانند سوئیس، کانادا، استرالیا، هلند، آلمان، ایالات متحده آمریکا، سوئد، دانمارک، سنگاپور و انگلستان از کشورهای برتر برای مهندسین این حرفه هستند.
جهت شرکت در آموزش ICDL بانوان ، در آموزشگاه سبحان با همکاران ما تماس بگیرید